به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، نشست ادبی «دوشنبه‌ها، به وقت کتاب» به همت دفتر ادبیات داستانی مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری با نقد و بررسی رمان «پیشانی‌های پینه‌بسته» نوشته کامران پارسی‌نژاد و با میزبانی حمید بابایی در سالن اوستا حوزه هنری برگزار شد.

در ابتدای این نشست، حمید بابایی با طرح سوالی درباره ایده شکل‌گیری رمان، از کامران پارسی‌نژاد خواست تا درباره انگیزه و روند نگارش اثر توضیح دهد. پارسی‌نژاد در پاسخ اظهار کرد:‌ انتخاب شخصیت امام علی (ع) و توجه به خوارج دو محور اصلی اثر بوده است.

وی با اشاره به خواب خود از سید رضی و نوشتن زندگی داستانی وی، عنوان کرد: دغدغه اصلی‌ام پرداختن به زندگی امام علی (ع) به صورت جامع و نمایش جزئیات کمتر پرداخته شده در منابع تاریخی بوده است.

پارسی‌نژاد افزود: ورود به زندگی حضرت علی (ع) دشوار است زیرا منابع و اطلاعات، متنوع و گسترده‌اند و بخش مربوط به خوارج، مهم‌ترین و حساس‌ترین دوره زندگی حضرت به شمار می‌رود.

حمید بابایی در بخش دیگر این نشست به دشواری‌های نوشتن در حوزه‌های مذهبی اشاره کرد و گفت: پرداختن به اهل بیت (ع) در محافل روشنفکری با چالش‌هایی مواجه است و فضای غالب کنونی بیشتر به سمت نقد جریان‌های مذهبی متمایل است.

پارسی‌نژاد درباره ساختار اپیزودیک رمان «پیشانی‌های پینه‌بسته» گفت: هدف اولیه‌ من خلق اثری تخیلی بود. اما در نهایت با هدف حفظ اصالت تاریخی، شخصیت‌ها حقیقی انتخاب شدند تا روایتی مستندتر و دقیق‌تر ارائه شود.

وی اضافه کرد: شروع داستان از جنگ جمل به دلیل اهمیت آن در شکل‌گیری خوارج بوده و پس از تحقیقات گسترده، به این نتیجه رسیدم که امام علی(ع) در طول تاریخ به شدت مظلوم واقع شده‌اند. همچنین با وجود مطالب چالش‌برانگیز تاریخی، تمام تلاش خود را کردم که از توهین و تحریف پرهیز کنم. 

در ادامه این نشست، یکی از حضار درباره میزان استفاده از تخیل در رمان تاریخی پرسید که پارسی‌نژاد پاسخ داد: استفاده از تخیل تا زمانی مجاز است که به واقعیت تاریخی آسیب نزند. 

بابایی میزبان این نشست نیز درباره ساختار کتاب اظهار کرد: من با ساختار زبانی کتاب کاری ندارم، بزرگ‌ترین مسئله من این است که کتاب قصه ندارد. رمان شما پتانسیل بسیار بالایی برای تبدیل شدن به یک قصه پلیسی دارد که تمام مسائل تاریخی در آن جای بگیرد. ما تنها یک شخصیت خیالی می‌خواستیم. من بر اساس خطبه حضرت زینب (س) رمان نوشتم و می‌دانم که گاهی آدم برای دلش کار می‌کند و می‌گوید من امیرالمونین (ع) را دوست دارم و با چیز دیگری کار ندارم، اما به نظرم می‌شد یک رمان بسیار جذاب نوشت. اگر این اتفاق می‌افتاد، شاید این اولین رمان پلیسی تاریخی می‌شد.

در پایان این نشست سعید طاووسی، مدرس و پژوهشگر تاریخ اسلام و تشیع و عضو هیئت علمی‌دانشگاه علامه طباطبایی عنوان کرد: در کشور ما خیلی از مسائل را نصفه تعریف می‌کنند. مثلاً شمر در جنگ صفین زخمی شد ولی در همان جنگ به سپاه مقابل پیوست، اما به اشتباه می‌گویند شمر جانباز این جنگ بوده است.

این پژوهشگر تاریخ اسلام و تشیع افزود: درباره خسته‌کننده بودن کتاب هم باید بگویم این مسئله برای همه مخاطبان نیست، برخی ممکن است خسته شوند و برخی هم از آن لذت می‌برند.

وی در پایان افزود: ما یک تاریخ داریم و یک رمان تاریخی، چون هر کدام کارکرد خاص خود را دارند. انتظارمان از هرکدام باید متفاوت باشد. رمان تاریخی می‌تواند آن سطرهای سفید تاریخ را تکمیل کند. رمان تاریخی مثل فیلم تاریخی غرض دیگری دارد و آن نهادینه کردن باورها و ارزش‌هاست. بشر در طول تاریخ این کار را به صورت عادی انجام داده است. خیلی از کتب تاریخی که داریم، خود نوعی رمان هستند که هزار سال پیش نوشته شده‌اند. همانطور که تاریخ عاشورا داریم و داستان عاشورا. آنچه در تاریخ عاشورا نیست در داستان عاشورا ساخته شده است.